Geçmişten Gelenler: Zamanın Yasaları
Ani bir kararla Geçmişten Gelenler adında kısa bir seri yapmaya karar verdim. Bu seride yapmak istediğim; vaktinde forumda ve/veya eski bloglarda/sitelerde bizim ya da dostlarımızın yayınladığı ancak bugün ulaşılamayan yazıları derleyip bir de hatırladığım kadarıyla hikayesini yazarak yayınlamak. Çok zor değil ama önemli.
Çünkü benim için geçmişte yapılan işler, en az bugün yapılan işler kadar önemli.
Belki geçmişi değiştiremeyiz ama bugün, o geçmişin korunmasını -geç de olsa- sağlayabiliriz.
İşin hikayesine gelecek olursak;
2010 yılı başlarında -adını hatırlayamadığım- bir üyemiz tarafından The Laws Of Time – Zamanın Kuralları başlığıyla İngilizce hali sitede yayınlanmıştı. Benim de dahil olduğum bir grup üye tarafından yine forum üyelerimizden olan Soulianis‘ten yazıyı çevirmesi istenmişti. O da, sağ olsun, bizleri kırmadı ve Zamanın Yasaları başlığıyla çevirdi. İşte karşınızda Zamanın Kuralları/Yasaları.
Zaman Yasaları ve Eski Muhterem Gallifrey Yasasında Zaman Lordlarını İlgilendiren Kurallar
Zaman Kuralları; Zaman Lordlarına, uzay zaman kontinyumunun dokusunun devamlılığını / tarihselliğini ve Evrenin nedenselliğini sağlayarak Zamanın kendisine hizmet etmek gibi ulu bir amaç verir. Zaman Lordları, bu hizmetin onların hakkı olduğunu iddia eder; çünkü doğal olarak evrim geçirip bunun diğer türlere adalet sağlamak için olduğunu düşünen ilk insansı kültürdür. Zaman Lordları Anayasalarını, Demokrasinin Anası olarak görürler.
Hiç kimse bildiği tarihi değiştiremez. Geçmişi değiştiremezsiniz. Bu Zaman Lordlarının en önemli yasasıdır. Yasal bir kural olmaktan öte, ahlaki bir yasadır.
a. Hiç kimse, kendi zaman akışından geçerek, kendi kişisel geçmişiyle veya nedensel bağlantılarla etkileşime geçemez.
i. Hiç kimse, kendi geçmişini öldüremez, bu Zaman Yasasının tümden ihlalidir.
ii. Hiç kimse kendi geçmişiyle iletişime geçmemelidir. Bu olay meydana geldiğinde oluşan Zamansal Bozukluklar, inanılmaz boyutlarda Zaman enerjisinin onarılmasını gerektirir.
iii. Hiçbir Gallifreyli, kendi zaman akışları içinde vücut bulma sıraları uyumsuz olan hiçbir Zaman Lordu ile karşılaşmamalıdır. Bu zaman ve uzaya olacak hasarları önler.
iv. Geçmişte büyük paralarla yatırım yapıp, gelecekte bunun karını toplamak ilk Zaman Kuralının küçük bir ihlalidir.
v. Geçmişteki benliğinize tavsiye için notlar göndermek (Notları aldığınızı hatırlasanız bile) yasaktır. Not: Geleceğiniz hakkında bilgisi olan biriyle görüşmek, eğer onun bilgisinden faydalanmıyorsanız, teknik olarak kuralı yıkmak sayılmaz. Gidiş sırası farklı olan başka bir Zaman Lorduyla sınırlı iletişim de tamamen yasak değildir.
b. (Aynı zamanda, müdahale etmeme ilkesi ya da “Altın Kural” olarak bilinir) Gallifrey veya başka bir gezegen üzerindeki hiçbir varlık, şu anda bilindiği haliyle, Zaman Ağı’na (Galaksiler arası Tarih) müdahale etmemelidir, olmuş ve tahmin edilen kuantal olaylar ihlal edilemez. Bir zaman yolculuğu kapsülünün mikro-evreninden ya da Gallifrey’den yapılacak gözlemlerin tamamına izin verilmiştir.
i. Matrikste kaydedilmiş veya tahmin edilmiş bir kişinin ya da gezegenin tarihi, kaderini değiştirmek amacıyla asla kronoformlanamaz (Tarihin kasıtlı olarak tekrar yazılması/bozulması). Kronoformlama; Zaman Ağının herhangi bir parçasının elli üç milistatdan daha uzun süre değiştirilmesi olarak tanımlanır. (Bu da Zaman Çizgisi Müdahale Kararı 861’de saklıdır.)
ii. Bütün Zaman Lordları, Zamandan habersiz ırklara müdahale etmeme ilkesini izlemelidir.
iii. Bütün Zaman Lordları, Zamanın farkında olan ırkların Gallifrey teknolojisini ele geçirmemeleri için çalışmalıdır. Hiçbir uzaylının Zaman Lordu etkinliklerini gözetlemesine izin verilemez (Bu da Altın Kural olarak geçer.)
iv. Bütün Zaman Lordları, aktif olarak Zamanı kullanan ırkların Zaman Ağına zarar vermemeleri için çalışmalıdır. Bocca ölçeğinde .4 veya yukarısı engellenmelidir.
v. Gallifreyliler ile daha alçak türlerin melezlenmesi yasaktır.
vi. Bütün Zaman Lordları, Zamanı aktif olarak kullanan ırkların uzaylı saldırısını önlemek için ant içmiştir; ancak sadece belli bir zaman dilimindeki yerel halkı tehdit ettiği hükmü verilirse. Bu kural, Zamansal paradoks yüzünden Oraklıların tüm dünyayı yok etmesini engellemeyi de içeriyor.
vii. Tüm bir ırkı yok eden Zaman Lordu hem kalan yaşamlarını ceza olarak kaybeder hem de Zaman Lordu rütbesini. Not: Madde 7 hayatı korumak için değil, bir soykırımın Tarihe vereceği hasarı önlemek için yazılmıştır.
II. Hiç kimse Zamansal bir Paradoksun yaratılışına katılamaz.
a. Hiçbir Zaman Lordu Yaradılışın gücünü kullanamaz.
i. Hiçbir Zaman Lordu bu gücü Zamanı bozacak ölçülerde kullanamaz.
b. Hiç kimse Girdap Krizi yaratmak için bir TARDIS yaratamaz.
c. Hiç kimse bir büyükbaba paradoksu yaratamaz.
d. Hiç kimse, bilinçli bireyleri Tarihin bir versiyonundan diğerine naklederek Boyutsal bir Paradoks yaratamaz.
e. Gezegenleri zaman döngülerine sıkıştırmak yasaktır.
III. Doğrusallık Protokolleri: Hiçbir Zaman Lordu Gallifrey’in geçmişine yolculuk edemez. Not: Bu kural, herhangi birinin Gallifrey’in geçmişine seyahat etmesini önlüyor ve bir Zaman Lordu’nun kişisel zamanının Gallifrey’in zamanıyla senkronize olduğuna emin oluyor. Ayrıca, Gallifrey dışında birbirleriyle karşılaşan Zaman Lordlarının kendi izafi zaman akışlarında doğrusal bir devamlılıkta karşılaştığından emin oluyor. Geçmişe seyahat etmek imkânsız olsa da, geçmişten eşyalar toplamak ve günümüze getirmek mümkündür. Bu protokoller kendi başlarına fiziksel yasalara tekabül etmez; fakat onların bütün zaman yolculuğu teknolojisine inşa edilmiş güçlü Zamansal Saptırıcılar, Geçmiş Zaman Saha Tamponları, Zaman Kilitleri ve Yönetim Devreleriyle tasarlanmıştır. Bu kuralın bir yan etkisi de, seyahat halindeki bir Zaman Lordunun gözlemlediği diğer zaman dilimlerinin Gallifrey’in zamanıyla bağlanmasıdır. Şu da unutulmamalıdır ki; Doktor olaylardan uzaklaşmak için, Lungbarrow’a üç günlük bir tatile gitti ve dakikalar sonra döndü. Bu bütün Lord Başkanların sahip olduğu bir güç olabilir. Robert Scarrit de savaş zamanı bunu yapacak, fakat cezadan kaçınmak için bunu sır olarak saklamalı.
IV. Hiçbir Zaman Lordu Gallifrey’in geleceğine yolculuk yapamaz. Bunu yapmak teorik olarak abestir.
V. Zaman Lordu Zaman Parametrelerinin ötesinde sayısız Gelecek (Onların noosferleri tarafından tanımlanmış) olsa da hiçbiri kasıtlı olarak bir Zaman Lordu tarafından şekillendirilemez. Zaman Parametrelerinin dışına yolculuk etmek yasaktır – Evrenin ısı ölümünü izlemenin yaratacağı psikolojik etki ve gelecek evrenle ilgili çalışmalar yapma dürtüsünden kaçınmak için. Zaman Parametreleri Olayı; 0(Büyük Patlama)’dan 3500 yıl sonra başlar, M.S. 10.000.000’lere kadar uzanır ve Uzayın çoğunu kaplar.
VI. Bir TARDIS’in yetkisiz kullanımının cezası ölümdür.(Bu sadece tek bir yaşamını alıyorlar anlamına gelebilir.)
a. Zaman Lordu olmayanları TARDIS’e almak yasaktır.
VII. Gözlem Protokolleri: Hiçbir Zaman Lordu kendi geleceğiyle iletişime geçemez.
a. Hiç kimse kendi geleceğiyle iletişime geçmemelidir. Not: Kişinin kendi biodatasında geleceğini görmesi mümkün değildir. Buna yönelik herhangi bir teşebbüs, gözlemin çökmesine ve bilginin işlevsiz hale gelmesine neden olur. Kişinin bekâretini kaybetmesi Gallifrey teknolojisi için deneğin biodatasından atalarına ilişkin hatıraları okumasını imkânsız hale getirecektir ya da çok zorlaştıracaktır.
VIII. Hiçbir Zaman Lordu zaman yolculuğunu kendi menfaati için kullanamaz. Not: Bu Zaman yasası tam olarak uygulanmaz ve çoğu firari bu kuralı gereksiz görür.
a. Kişisel zaman algısını kısaltmak için kısa zıplamalar yapılamaz. (Blinovitch Sınırlandırma Etkisi bu kanunun çiğnenmesini önlemeye yardımcı olur.)
b. Kişisel zaman algısını uzatmak için Zaman yörüngesi ya da Girdap saptırması kullanılamaz.
c. Aynı günü iki kez yaşamak için zaman yolculuğu yapmak yasaktır.
d. Lotoyu kazanmak için zaman yolculuğu yapamazsınız.
1-6. Çeşitli kurallar
?? Gallifrey üzerindeki olası uzaylı aktivitesini yöneten acil durum güçleri maddeleri var. Bu kurallar Başkanın bile soruşturulmasına izin veriyor.
?? TARDIS kenetlemesi uygulamak ( TARDIS’in içine başka bir TARDIS koymak), 15,473 farklı Zaman Yasasını çiğner.
?? “Cinsiyet Değiştirme Rejenerasyonu” yasaktır ve TARDIS çalmaktan ya da diğer zaman dilimlerine müdahale etmekten daha kötü bir suç olarak görülür. Standart ceza, Zaman Lordunun TARDIS’in içine sonsuza kadar kilitlenmesidir. Tek kaçış yolları demateryalleşme düğmesini açmaktır, bu onları tarihten silecek ve hiç-olmamış insan konumuna getirecektir.
?? Madde 17. Hiçbir Zaman Lordunun Başkanlık seçimi sırasında kendini aday olarak sunması engellenemez.
Madde?? Başkan bir halef belirtmeden ölürse, seçim 48 saat içinde gerçekleşmelidir. Not: Göreve başlama töreni organizasyonu genelde yıllar sürer.
Madde 28 Eğim 12, Bent 3. Bir Başkana güvensizlik oyu verildiğinde, Başkanın o anki rejenerasyonu görevi bırakmaya zorlanacaktır ve yasama gücü; seçim çağrısı yapılana kadar -hangisi uygun görülürse- geçici olarak görevdeki Başkan Yardımcısına, Başyargıca veya Yüksek Konsey’in üyelerine aynı hiyerarşik sırayla, ortak olarak geçecektir. *Yasa değişikliği, Acil durum Yüksek Konsey oturumuyla yapılmıştır: Gallifrey’e karşı büyük ihanetle suçlanan bir Başkan, bir daha asla Başkanlık için seçilemez.
XCIII. ?
2. 400 yıllık ve 12 parsek bir yolculuktan sonra Zaman Lorduna 50 yıllık dinlenme izni verilir.
*Kuantal Olay: Kuantum ile ilgili, var-yok olayı, bkz. Schrödinger’in Kedisi
*TT Capsule: (Zaman Yolculuğu Kapsülü): TARDIS
*Reaper: (Oraklı) 1. Sezon 8. bölümde Rose, babasının ölümünü engellediğinde gelen yaratıklar.
*Grandfather Paradox: (Büyükbaba Paradoksu) Geçen izlediğim Stargate bölümünde geçmişti bu. Neyse olay şu ki; eğer geçmişe gidip büyükbabanızı büyükannenizle tanışmadan öldürürseniz anneniz hiç doğmaz yani siz de doğmamış olursunuz, fakat o zaman da büyük babanız hayatta olur… Mantıksal bir paradoks.
*Vortex Crisis: Şöyle bir şey buldum, “Girdap krizi, demateryalleşme sırasında olur, seyahat durağını belirledikten sonra TARDIS’e tekrar cisimleşme komutu vermektir. TARDIS komuta uyamaz ve sallanmaya başlar, bir dolabın içinde merdivenlerden düşmek gibi ama çok daha kötüsü.”
Kaynak: http://vevetta2.homestead.com/files/doctorwho/ptiii.htm fanfic falan değil sanırım ama tam da emin olamadım yazarın yapıtları arasında yok.
*Noosphere: planetsel evrimin ve bilinçliliğin kayıtlarının tutulduğu olası katman.
Parsec: Bir uzunluk ölçüsü, 3,26 ışık yılı.
ellerinize sağlık çok güzeldi. benim bir isteğim var da doctor who evrenini neler besledi etraflıca yazarmıısnız tabiki ulaşabileceğimiz linkler falan olursa çok güzel olur. neyden bahsediyorum? işte spin offlar, kitaplar, audiolar, klasik seri modern seri, şu son çıkan time lord victorius, gibi gibi genel manada biliyorum ama tam hakim değilim. bu konuda bir yazı yazarsanız çok memnun olurum. yani tüm doctor who evreninin besleyen her şey kısacası.
Yorumunuz için teşekkür ederiz.
Yakın zamanda Youtube üzerinden podcast yayınlarına başlayacağız. Podcast’te işleyebileceğimiz konular arıyorduk. Önerinizi listeye ekliyoruz. Hem podcast olarak hem de siteye yazı olarak elimizden geldiğinde detaylı şeyler yapmaya çalışacağız. Öneri için teşekkür ederiz.