SHADA’ya Doğru Uzun Bir Yolculuk
BBC Worldwide, geçtiğimiz yıl sonuna doğru Shada’nın restore edilmiş orijinal görüntülerinin el çizimi animasyonlarla tamamlandığı yeni sürümünün yayınlanacağını duyurmuştu. Ve 24 Kasım 2017’de dijital, 4 Aralık 2017’de ise DVD ve Bluray olarak yayınladı. Biz de 1979 yazından 2017 kışına kadar geçen sürede Shada’nın yaşadıklarını anlatalım.
Bazı hayranlar, Otostopçunun Galaksi Rehberi‘nin yazarı (ve Doctor Who’nun o dönemki metin editörü) Douglas Adams’ın yazdığı bu maceranın geçmişini merak ediyor olabilir.
İyi haber şu ki- BBC Books‘un yayınladığı “Whographica: An Infographic Guide To Space And Time” yardıma hazır!
Geçen yıl piyasaya çıkan Whographica, Simon Guerrier (The Scientific Secrets of Doctor Who), Steve O’Brien (Doctor Who Magazine) ve Ben Morris‘in (Radio Times) hazırladığı fantastik ve eğlenceli bir referans kitabı.
Kitapta Shada ve pek çok versiyonunun zaman çizelgesi de yer alıyor.
Biz de bu heyecanlı haberi sizinle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz.
Shada, Shada, Shada!
Tekrar tekrar tamamlanan tamamlanmamış macera…
29 Haziran 1979
Doctor Who metin editörü Douglas Adams, Ocak ve Şubat 1980‘de yayınlanması amaçlanan altı bölümlük Doctor Who hikâyesi Sunburst üzerine çalışmaya başlar.
15 Ekim 1979
Çekimler Cambridge‘de başlar. Ve hikâyenin adı artık “Shada”dır. Hikâyede Tom Baker’in Dördüncü Doktor‘u ve Lalla Ward‘ın Romana‘sı yer almaktadır.
19 Kasım 1979
Oyuncular ve teknik ekip, BBC‘deki grev sebebiyle stüdyoya giremez.
10 Aralık 1979
Sendikalarla anlaşma sağlansa da Shada‘nın Ocak ayında yayınlanabilmesi için gereken beş günlük çekim süresince kullanılabilecek stüdyo bulunamaz.
5 Haziran 1980
Shada‘yı -Noel’de 50 dakikalık 2 bölüm olarak yayınlanacak şekilde- tamamlama planlarından stüdyo alanının mevcut olmaması nedeniyle vazgeçildi.
Eylül 1980
Doctor Who Monthly‘nin (şimdilerde Doctor Who Magazine) 45. sayısının yayınlanması ile birlikte pek çok hayran bu durumdan ilk kez haberdar oldu.
4 Ekim 1980
Lalla Ward, “Warriors’ Gate” çekimlerini tamamladı ve Doctor Who‘dan ayrıldı. Böylelikle de Shada‘nın eksik kısımlarının çekilme ihtimali ortadan kalktı.
24 Ocak 1981
Tom Baker, “Logopolis” çekimlerini tamamladı ve Doctor Who‘dan ayrıldı.
29 Aralık 1982
Tom Baker, -Doctor Who’nun 20. yıl dönümü kutlamaları sebebiyle 1983‘te yayınlanması planlanan-The Five Doctors‘un çekimlerine katılmayı reddetti.
10 Ocak 1983
“The Five Doctors“da Shada‘nın görüntülerinin kullanılması için gerekli olan izinler verildi. Böylelikle Dördüncü Doktor (ve Romana) kısa süre için de olsa bölümde gözüktü.
Eylül 1983
Doctor Who Monthly‘nin Ekim sayısının kapağında yer alan “Görmediğiniz Hikâye!” başlığıyla Shada’nın iptalinin öyküsünü anlatan fotoğraflar ve röportajlar yayınlandı.
25 Kasım 1983
“The Five Doctors” yayınlandı ve böylelikle de ilk kez Shada’dan parçalar yayınlanmış oldu.
Haziran 1987
Douglas Adams‘ın “Dirk Gently’nin Holistik Dedektiflik Ajansı” isimli romanı yayınlandı. Bu romanda Shada’dan bazı materyaller yeniden kullanıldı.
6 Temmuz 1992
BBC Video, Shada‘yı videokaset formatında yayınladı. Bu videokasette Tom Baker‘ın sunduğu ve hikâyeyi birbirine bağlayan sahneler kullanıldı. Ayrıca okuma provasında kullanılan senaryonun basılı bir kopyası da videokaset ile birlikte dağıtıldı.
29 Kasım 1993
Shada’nın görüntülerini de içeren “Thirty Years in the TARDIS” belgeseli, BBC One’da (İskoçya’da, BBC Two’da) yayınlandı. Böylelikle var olan bölümler ilk kez televizyonda yayınlanmış oldu.
2 Mayıs 2003
Paul McGann‘ın Sekizinci Doktor ve Lalla Ward‘ın Romana olarak yer aldığı Shada‘nın yeni, animasyon uyarlaması internet yayınına başladı. Bu animasyonda Lee Sullivan‘ın illüstrasyonları kullanıldı.
Aralık 2003
Shada‘nın bu sürümü radyo tiyatrosu olarak uyarlandı ve bu uyarlama CD olarak yayınladı.
10 Eylül 2007
BBC Radio, Shada’nın radyosu olarak uyarlanan sürümünü yayınladı.
15 Mart 2012
BBC Books, Gareth Roberts‘ın romanlaştırdığı Shada’yı yayınladı. AudioGO ise Lalla Ward‘ın okuduğu romanı sesli kitap olarak yayınladı.
7 Ocak 2013
Shada‘nın 1992 sürümü, Legacy Collection isimli DVD setinin bir parçası olarak yayınlandı. 2003 yılında yayınlanan animasyon sürümü de bu sete dahil edildi.
“Whographica: An Infographic Guide To Space And Time”ın yayınlanmasından bu yana, Shada hakkında yeni gelişmeler yaşandı. Biz de bu listeye eklemek istedik.
Mart 2014
Shada, ülkemizde Ülker Uyanık‘ın çevirisi ile İthaki Yayınları tarafından yayınlandı.
10 Ekim 2017
BBC Worldwide, Shada’nın daha önce çekilmiş görüntülerinin ve elle çizilmiş animasyonlarının kullanılarak tamamlanmış sürümünün dijital indirme, bluray ve DVD olarak yayınlanacağını duyurdu.
24 Kasım 2017
Shada‘nın tamamı ilk kez dijital olarak yayınlandı.
2 Aralık 2017
Londra‘daki BFI Southbank, özel Shada etkinliğine ev sahipliği yaptı ve Shada dev ekranda ilk kez halka gösterildi.
4 Aralık 2017
Shada 38 yıl aradan sonra ilk kez DVD, bluray ve Steelbook ortamlarında yayınlandı.
Ocak 2018
2018 Ocak ayı itibariyle Shada’nın çevirisine başladık. Ne zaman biter bilemiyoruz ama bittiğinde yayınlarız. 🙂
